Owocem współpracy Warszawskiej Metropolii Prawosławnej ze znaną witryną internetową www.orthphoto.net, specjalizującą się w fotografice prawosławnej, jest trzeci z serii albumów poświęconych różnorodności i wielobarwności Prawosławia w różnych zakątkach świata. Po wydaniach poświęconych Polsce (2011) i Rosji (2012), które spotkały się z dużym zainteresowaniem i uznaniem czytelników, tematem najnowszego albumu jest piękno serbskiego Prawosławia. Ukazał się on we współpracy z parafią prawosławną św. Jana Teologa w Białymstoku, organizatorem Dni Kultury Serbskiej „Vidovdan”, podczas których odbędzie się również prezentacja tego wydawnictwa.
W albumie znajdzie się ponad 120 fotografii udostępnionych przez 30 autorów z Bałkanów i Polski. Ich fotografie, jak w „Słowie wstępnym” napisał metropolita warszawski i całej Polski Sawa, „rejestrując mniej i bardziej ważne wydarzenia związane z Cerkwią prawosławną w Serbii, przedstawiają cenną architekturę i wnętrza serbskich świątyń, ukazują piękno krajobrazu ziemi serbskiej, a nade wszystko jej przebogate duchowe dziedzictwo i duchowy wymiar, znajdujący odbicie na twarzach osób uchwyconych przez obiektyw aparatu fotograficznego”.
W albumie znalazł się również esej pióra ks. Michała Czykwina poświęcony Prawosławiu w Serbii. Odniósł się on w nim przede wszystkich do złożonych dziejów państwowości serbskiej nierozerwalnie związanej z Prawosławiem. Tekst ten stanowi fachowe wprowadzenie do historii kraju, „który od wieków stanowi integralną, bogatą w duchowość, kulturę, doświadczenie żywej wiary, część wielkiej prawosławnej rodziny; kraju, który nie tylko wraz z przyjęciem wiary chrześcijańskiej w obrządku wschodnim zaczerpnął z jej duchowości, teologii czy doświadczenia, ale który również do niej wniósł bardzo wiele i z którego doświadczenia czy myśli teologicznej obszernie korzystamy dziś wszyscy”.
Swój esej ks. Michał kończy słowami: „Współczesna Serbia boryka się z wieloma problemami natury gospodarczej czy geopolitycznej. Serbski naród, upokorzony i porzucony przez Europę, przeżywa trudne momenty swojej historii. Tak jak zawsze w historii, Serbska Cerkiew Prawosławna nie pozostawiła swojego narodu. Dziś, mimo trudnych warunków, można mówić o rozkwicie wiary i duchowości w tej części Europy. Powstaje wiele nowych świątyń, a stare są restaurowane. Prężnie działają szkoły teologiczne, organizacje charytatywne, bractwa i wydawnictwa cerkiewne. Młode pokolenie przeżywa autentyczną duchową przemianę i żywo uczestniczy w życiu Cerkwi prawosławnej, czego dowodem jest choćby ogromna liczba powołań do życia mniszego i kapłaństwa. Prawosławie, zgodnie z prawie tysiącletnią historią Serbii, ponownie zajmuje należyte miejsce w życiu tego narodu”.
Z kolei metropolita Sawa w swym krótkim wprowadzeniu zauważa: „Ziemia serbska, od zarania obecności Słowian na tych terenach, była i jest związana z Prawosławiem. Nie powinno więc dziwić odwieczne i nadal obecne utożsamianie Serba-patrioty z Serbem-prawosławnym, a prawosławnego Serba z patriotą państwa serbskiego. Synonimiczność narodu i religii zakorzenione są w Serbii głęboko. Korzenie te tkwią w trwałym fundamencie, na którym wyrósł zarówno naród serbski, jak i serbskie Prawosławie. Na fundamencie tym, cegła po cegle, wznoszona była i jest świątynia państwa serbskiego i serbskiej prawosławnej religijności. Spoiwem tych cegieł była i pozostaje specyficzna zaprawa, zroszona krwią serbskich męczenników za wiarę, umacniana dalekowzroczną myślą głęboko wierzących serbskich władców i utrwalana łzami modlitw oddanych Bogu serbskich mnichów i mniszek”.
Co szczególnie ważne z punktu widzenia czytelnika, wszystkie teksty publikowane w albumie, jak też podpisy pod fotografiami mają równoległy przekład na cztery języki: polski, serbski, angielski i rosyjski. Tym samym poszerza to krąg potencjalnych czytelników, którzy mogą tym pełniej, nie tylko wzrokowo, nasycać się prezentowanym w albumie pięknem serbskiego Prawosławia.
„Chociaż geograficznie naród serbski jest oddalony od Polski – pisze na zakończenie zwierzchnik naszej Cerkwi – to coraz liczniejsi obywatele naszego państwa odwiedzają malowniczą Serbię, aby naocznie, duchem i ciałem, doświadczyć serbskiej religijności i gościnności. Oni to, mam nadzieję, z radością sięgną po ten album. Ci zaś czytelnicy, których drogi nie zaprowadziły dotąd do Serbii, niechaj na dobry początek pocieszą się prezentowanymi tu fotografiami, czym z pewnością zachęceni zostaną do bliższych kontaktów z serbskim Prawosławiem”. Z taką też nadzieję wydawca oddaje do rąk czytelników najnowszy swój trud.
Książka dostępna jest m.in. w siedzibie Wydawnictwa Warszawskiej Metropolii Prawosławnej w Białymstoku (ul. Św. Mikołaja 5, tel./fax: 857443646, e-mail: wydawnictwo @ orthodox.pl), a już wkrótce w Centrum Kultury Prawosławnej w Białymstoku, sklepiku Bractwa Młodzieży Prawosławnej przez soborze św. Mikołaja w Białymstoku oraz w sklepie internetowym www.sklep.cerkiew.pl.
Jarosław Charkiewicz
