W roku, w którym upływa 500 lat od prawosławnego synodu w Wilnie i zbliża się 600-lecie synodu nowogródzkiego (listopad 1415), warto poddać naukowej refleksji znaczenie życia synodalnego w Cerkwi prawosławnej w granicach państwa polsko-litewskiego od czasów najdawniejszych do 1685 roku. Na baczną uwagę zasługują wszystkie dokumenty związane z życiem synodalnym Cerkwi, jej powiązania z Patriarchatem w Konstantynopolu, z polityką państwową, z sytuacją międzynarodową, z układami wewnętrznymi. Ważne postacie działaczy cerkiewnych (przede wszystkim metropolitów Grzegorza Cambłaka, Józefa Sołtana, ale też Hioba Boreckiego, św. Piotra Mohyły i innych wybitnych biskupów), decyzje organizacyjne synodów, kanonizacje świętych, fundacje, architektura i sztuka cerkiewna, piśmiennictwo tego okresu mogą być postrzegane jako przejawy specyfiki kulturowej i dynamiki naszego Prawosławia. Przy tej okazji należy omówić formy autonomii cerkiewnej naszych metropolii i problemy związane z tendencjami unijnymi, łącznie z prawosławnym synodem brzeskim. Można też poświęcić uwagę synodom w Cerkwiach sąsiednich, na których nasi hierarchowie brali aktywny udział (np. Jassy, Moskwa), a także obecności tej problematyki w historiografii i myśli eklezjalnej wieków późniejszych.

Międzynarodowa Konferencja Akademii Supraskiej „Synody Cerkwi prawosławnej w I Rzeczypospolitej”

18-20 września 2014 r. Białystok – Supraśl (Polska)

Dzień I – 18.09.2014 (Białystok, Centrum Kultury Prawosławnej)

Sesja I

9.30 – Otwarcie konferencji, przywitanie gości

10.00 – J. E. Najprzewielebniejszy dr Jakub (Kostiuczuk), Arcybiskup Białostocki i Gdański – Wprowadzenie

– dr Adam Martynowicz (Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie)– „Typologia synodów na ziemiach ruskich Wielkiego Księstwa Litewskiego do końca XVI wieku”

11.00 – prof. dr hab. Aleksander Naumow (Università Ca’ Foscari Venezia)– „Metropolita Grzegorz (Cambłak) na soborze w Konstancji”

11.30 – Doc. PhDr. Pavel Boček (Masarykova univerzita v Brně) – „Митрополит Киприан и идеология российскогo государства в конце XIV – начале XV веков”

12.00 – 12.30 – przerwa kawowa

Sesja II

12.30 – ks. dr Roman Płoński (Białystok) – „W kręgu schizmy kijowskiej. Historiograficzny obraz Soboru 1415 roku i elekcji na tron metropolitarny kijowski Grzegorza Cambłaka

13.00 – prof. dr hab. Marzanna Kuczyńska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)- „Uczestnicy soborów wyniesieni na ołtarze”

13.30 – obiad

14.30 – prof. dr hab. Antoni Mironowicz (Uniwersytet w Białymstoku)- prezentacja książki: „Rękopisy supraskie w zbiorach krajowych i obcych”

Dzień II – 19.09.2014 (Supraśl, Akademia Supraska)

Sesja III

9.30 – prof. dr hab. Antoni Mironowicz (Uniwersytet w Białymstoku)– „Sobory Wileńskie 1509 i 1514 r.”

10.00 – dr Urszula Pawluczuk (Uniwersytet w Białymstoku)– „Wilno w okresie soboru 1514 r.”

10.30 – dr Dominika Gapska (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)– „Znaczenie soborów w budowaniu niezależności państwowej. Przykład Serbii”

11.00 – o. dr Andrzej (Borkowski) (Uniwersytet w Białymstoku)– „Wysłannicy Patriarchy Konstantynopola na soborach I Rzeczypospolitej”

11.30 – 12.00 – przerwa kawowa

Sesja IV

12.00 – dr Agnieszka Gronek (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie)- „Sakrament Namaszczenia Chorych i jego obrazowanie w sztuce zachodnioruskiej w dobie polemiki międzywyznaniowej”

12.30 – mgr Marcin Mironowicz (Białystok) – „Parafie prawosławne we Włodzimierzu Wołyńskim do końca XVI w.”

13.00 – Свящ. Феодор Людоговский (Институт славяноведения РАН) – „Акафист пресладкому имени Господа нашего Иисуса Христа Франциска Скорины и позднейшие Господские акафисты: специфика структуры и поэтики”

13.30 – obiad

Sesja V

14.30 – dr Alicja Nowak (Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) – „Synodalne źródła nauk dla kapłanów w metropolii kijowskiej do XVII w.”

15.00 – проф. А. Горбацкий (Брестский государственный университет имени А.С. Пушкина) – „Конфессиональные отношения в Пинском повете в период I Речи Посполитой”

15.30 – доцент Ольга Иванчина (Брестский государственный университет имени А.С. Пушкина) – „Семантика иконы на белорусских землях в период I Речи Посполитой”

Dzień III – 20.09.2014 (Supraśl, Akademia Supraska)

Sesja VI – poświęcona wybuchowi I wojny światowej

– dr Aleksandrs Gavriļins (Uniwersytet Łotewski) – „Cerkiew Prawosławna na terytorium Państw Bałtyckich w okresie I wojny światowej”

10.00 – ks. diakon mgr Denis Rusnak (Mielnik)– „Prawosławna diecezja litewska w 1914”

10.30 – проф. Александр Свирид (Брестский государственный университет имени А.С. Пушкина) – „Источники по истории Православной Церкви I Речи Посполитой как основа обоснования права собственности на культовые объекты Польской автокефальной Православной Церкви в 20-30 гг. XX в”

Wstęp wolny, serdecznie zapraszamy!

Organizator:

Fundacja OIKONOMOS, Akademia Supraska

Współorganizator:

Uniwersytet w Białymstoku

Zadanie dofinansowane ze środków z budżetu Miasta Białegostoku. Zrealizowano przy wsparciu finansowym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego w Białymstoku